Εγκεφαλικός θάνατος και δωρεά οργάνων

Πως μου ήρθε τώρα αυτό, ε;

Έχω να γράψω καιρό, πέρα από τα ταξιδιωτικά μου και η αλήθεια είναι ότι με έχει πιάσει και μια βαρεμάρα για το μπλόγκινγκ γενικότερα, ίσως γιατί ακόμα αναδιοργανώνω την προσωπική μου ζωή και εκτός νετ περνάω καλύτερα.

Δουλεύω όμως σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας και την περασμένη Τετάρτη έκανα αυτό το μάθημα στους σπουδαστές μου των ΤΕΙ και σκέφτηκα: "Γιατί να μη μιλήσω γι αυτό το θέμα; Είμαι αρκετά αρμόδια και υπάρχει αρκετή παραπληροφόρηση στον κόσμο σχετικά."

Δε θα γίνω πολύ επιστημονική και ούτε κατά διάνοια σκοπεύω να γίνω πολύ περιγραφική ή μελό.

Εγκεφαλικός θάνατος είναι ο θάνατος του εγκεφάλου και συγκεκριμένα του εγκεφαλικού στελέχους, υπεύθυνου για όλες τις ζωτικές λειτουργίες του οργανισμού.

Ο εγκεφαλικός θάνατος ισούται, αν αποδειχθεί, με θάνατο του ασθενούς και είναι η μόνη περίπτωση που έχουμε το δικαίωμα να αποσυνδέσουμε από τα μηχανήματα (όχι, δε θεωρείται ευθανασία) και να απευθυνθούμε στους συγγενείς για να υπογράψουν για τη δωρεά οργάνων σε ασθενείς που πάσχουν από σοβαρές ανεπάρκειες και περιμένουν σε λίστες.

Παλιότερα, όταν δεν υπήρχε η δυνατότητα να διατηρηθούν κάποιες ζωτικές λειτουργίες για κάποιες μέρες, ο άνθρωπος με μη αναστρέψιμη εγκεφαλική βλάβη κατέληγε μέσα σε λίγες ώρες.

Με την πρόοδο της επιστήμης κατέστη δυνατή η διατήρηση του οργανισμού (και κάποιων οργάνων του) για κάποιες ώρες ή μέρες, ακόμα κι αν έχει επέλθει ο εγκεφαλικός θάνατος.

Είναι η μοναδική περίπτωση που, τουλάχιστον στη χώρα μας, μπορεί κάποιος να γίνει δωρητής οργάνων.

Ο εγκεφαλικός θάνατος μπορεί να επέλθει μετά από ένα σοβαρό χτύπημα στο κεφάλι, ή μετά από μια μεγάλη αυτόματη εγκεφαλική βλάβη, όπως είναι η ρήξη κάποιου εγκεφαλικού ανευρύσματος.

Είναι κάτι που μπορεί να ολοκληρωθεί σε μερικές μέρες ή ώρες μετά την κρανιοεγκεφαλική κάκωση, αλλά αν συμβεί είναι οριστική και μη αναστρέψιμη κατάσταση.

Ενδείξεις υπάρχουν και δίνουν σαφή εικόνα (κυρίως αξονική τομογραφία, κλινική εικόνα με επίπεδο συνείδησης, ενδοκράνια πίεση, αξιολόγηση οφθαλμικών κορών κ.α) αλλά απόδειξη και νομική κάλυψη αποτελεί μονάχα το "τεστ εγκεφαλικού θανάτου", που είναι μια σειρά από δοκιμασίες που διεξάγονται από 3 ειδικευμένους γιατρούς, διαφορετικών ειδικοτήτων, 2 φορές, με διάστημα ανάμεσα στα 2 τεστ τουλάχιστον 12 ωρών και αφού αποκλειστούν αιτίες άλλες (π.χ. διαταραχή ηλεκτρολυτών) που μπορεί να προκαλέσουν κώμα.

Μόνο μετά από 2 θετικά, υπογεγραμμένα τεστ μπορεί να δοθεί το ο.κ. για να γίνει η προσέγγιση των συγγενών για δωρεά οργάνων και να προχωρήσει η διαδικασία ή να αποσυνδεθεί ο ασθενής.

Κι εδώ είναι η αιτία που αποφάσισα να κάνω αυτό το ποστ.

Όπως μπορείτε να δείτε και από τη σελίδα του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων, η Ελλάδα έρχεται τελευταία σε αριθμό μεταμοσχεύσεων στην Ε.Ε., παρόλο που και επιστημονικά υπάρχει η κατάρτιση και η δυνατότητα αλλά και ο αριθμός ατόμων με εγκεφαλικό θάνατο είναι αυξημένος, λόγω των τροχαίων (και με μηχανή).

Οι αιτίες είναι κυρίως η παραπληροφόρηση και η τρομολαγνεία (αυτοί κάνουν εμπόριο οργάνων και θα τον σφάξουν ζωντανό), η ελλιπής ενημέρωση αλλά, πιθανόν και ιδιοσυγκρασία του Έλληνα με τον υπερβολικό συναισθηματισμό, τις θρησκευτικές δοξασίες και την τάση για αμφισβήτηση, άρνηση και εμμονή.

Η αλήθεια είναι ότι πολύ δύσκολα θα πεισθούν οι γονείς του 20χρονου παληκαριού που είχε τροχαίο ότι ο γιος τους είναι νεκρός, όσα πιστοποιητικά κι αν τους παρουσιάσουν, εφόσον τον βλέπουν σε ένα κρεβάτι, με την καρδιά του να χτυπά και το στήθος του ν' ανεβοκατεβαίνει.

Αν δε τύχει να είναι μάρτυρες και σε κάποια ακούσια κίνηση, απόρροια του νωτιαίου σοκ (έχω δει με τα μάτια μου νεκρή 19χρονη να σηκώνεται καθιστή σχεδόν στο κρεβάτι και να ξαναπέφτει, όταν την ετοιμάζαμε για το νεκροτομείο!!!), τότε δεν υπάρχει καμιά ελπίδα να πεισθούν να υπογράψουν για τη δωρεά οργάνων.

Αυτή, δυστυχώς είναι η παιδεία του Έλληνα.

Εδώ δε θα κατηγορήσω τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας, καθώς θυμάμαι την προβολή περιπτώσεων όπως του Αυστραλού πατέρα αλλά και επειδή απαγορεύεται να δημοσιοποιήσουν τα στοιχεία του δότη.

Αυτό είναι κυρίως θέμα παιδείας και κουλτούρας και είναι ευθύνη της πολιτείας να ενημερώσει αλλά και να ευαισθητοποιήσει κάθε Έλληνα πολίτη πάνω σε ένα τέτοιο δύσκολο, αλλά ζωτικής σημασίας για κάποιους ανθρώπους θέμα.